Op 26 september heeft Microsoft de preview cumulatieve update voor Windows 11 (KB5030310) vrijgegeven, waarmee een aantal nieuwe functies aan Windows 11 worden toegevoegd. Hoewel de meeste aanpassingen nauwelijks zullen opvallen (en er zelfs een dode mus tussen zit, luisterend naar de naam Copilot), vind ik ze interessant genoeg om in deze nieuwsbrief onder de aandacht te brengen. Wil je deze update zo snel mogelijk installeren, activeer dan via Instellingen > Windows Update de optie Krijg de nieuwste updates zodra deze beschikbaar zijn en controleer of er nieuwe updates beschikbaar zijn. Nadat update KB5030310 is geïnstalleerd en Windows opnieuw is opgestart, moet mogelijk ook nog de Windows-configuratie update (KB5030509) worden geïnstalleerd om de nieuwe functies te integreren.
In eerste instantie werd gedacht dat deze wijzigingen onderdeel waren van de verwachte 23H2 onderdelenupdate. Dat blijkt echter niet het geval, 23H2 blijft nog even in de pijplijn zitten. Toch worden er met de afgelopen dinsdag verschenen update al heel wat nieuwe functies vrijgegeven. Dat is geheel in lijn met het aangepaste beleid van Microsoft waarbij nieuwe functies eerst grondig door insiders worden getest, en daarna zo snel mogelijk middels tussentijdse cumulatieve updates voor het grote publiek beschikbaar worden gesteld. De jaarlijkse onderdelenupdates voor Windows 11 worden voornamelijk nog gebruikt om de installatiebestanden up-to-date te houden. Ze brengen dus geen grote wijzigingen meer met zich mee, in tegenstelling tot de tijdrovende onderdelenupdates zoals we die nog van Windows 10 kennen!
TIP: Zie tevens de veranderingen van de 2022 update (22H2).
Iedereen kent inmiddels de chatfunctie ChatGPT, gebaseerd op kunstmatige intelligentie (AI). Het blijkt een waardevolle assistent te zijn die informatie op internet gebruikt voor het beantwoorden van prangende vragen over van alles en nog wat. Microsoft had deze chatfunctie begin dit jaar al in de browser Edge geïntegreerd (in de met de Bing-knop te activeren sidebar), maar gaat nu een stap verder door de chatfunctie als app aan Windows 11 toe te voegen. Deze app, Windows Copilot (te openen met de knop Copilot op de taakbalk, of met de toetscombinatie Win-C), wordt geïntroduceerd als 'je intelligente metgezel' die de hele dag door klussen voor je uitvoert. Volgens Microsoft gaat Copilot de manier waarop we met Windows (en vele andere Microsoft-apps!) werken, compleet veranderen. Het is maar lastig voor te stellen, de recent door Microsoft vrijgegeven video geeft echter een aardig idee wat je kan verwachten...
Copilot analyseert je dagelijkse activiteiten en combineert deze kennis met de informatie die is opgeslagen in Windows, het interne netwerk en internet. Op basis van deze gegevens kan je Copilot vele taken intelligent laten uitvoeren. Microsoft belooft dat je privacy en de veiligheid van je persoonlijke gegevens zijn gewaarborgd, velen zullen zich echter afvragen of dat daadwerkelijk zo is.
Was je enthousiast geworden en wil je met Copilot aan de slag gaan, dan heb je pech! Hoewel Copilot onderdeel is van de recent uitgekomen update, wordt de app voorlopig nog niet aangeboden aan gebruikers binnen de EU omdat deze niet voldoet aan de Europese wetgeving (Digital Market Act).
Het goede nieuws is dat er een workaround is om Copilot alsnog te openen (deze werkt alleen niet in alle Windows 11-versies)! De workaround gaat als volgt: open het uitvoervenster (met de toetscombinatie Win-R) en geef het commando microsoft-edge://?ux=copilot&tcp=1&source=taskbar (of nog makkelijker: maak een snelkoppeling aan door met rechts op het bureaublad te klikken, optie Nieuw, optie Snelkoppeling, vul het commando in en geef in het volgende scherm de naam Copilot op). Veel plezier met experimenteren door vragen te stellen (zoals 'Kan je de donkere modus inschakelen?' en 'Kan je instellingen openen?')!
Is Copilot eenmaal geïnstalleerd, dan wordt de knop Copilot aan de taakbalk toegevoegd. De app kan worden opgestart met deze knop, of met de toetscombinatie Win-C. Heb je geen behoefte aan Copilot, verwijder de knop dan van de taakbalk via Instellingen > Persoonlijke instellingen > Taakbalk (de app is hierna nog steeds met de toetscombinatie Win-C te activeren). Wil je Copilot in zijn geheel uitschakelen, open dan in de registereditor de registersleutel HKCU\ Software\ Policies\ Microsoft\ Windows\ WindowsCopilot, maak de 32-bits DWORD-waarde TurnOffWindowsCopilot aan en geef deze de waarde 1 (maak de registersleutel WindowsCopilot zo nodig zelf aan).
Het venster Instellingen opent voortaan met een startpagina met informatie over de netwerkverbinding en Windows Update, aangevuld met recent gebruikte opties.
Windows kan al jaren ZIP-archiefbestanden maken en uitpakken. Er zijn echter nog meer archiefbestandsformaten (zoals 7-Zip, RAR), en daar bood Windows geen ondersteuning voor. Had je zo'n alternatief archiefbestand gedownload dan zat er dus niets anders op dan de bijbehorende tool te installeren om het bestand uit te pakken. Met de installatie van de nieuwste update voor Windows 11 wordt echter het libarchive open-source project geïntegreerd, dat ervoor zorgt dat Windows nu ook vele andere archiefbestanden kan uitpakken. Het is dus niet meer nodig om alternatieve software te installeren!
Bij de instellingen voor de taakbalk (zie Instellingen > Persoonlijke instellingen > Taakbalk > Gedrag van de taakbalk) zijn onderaan twee opties toegevoegd: Taakbalkknoppen combineren en labels verbergen (voor de taakbalk op het hoofdscherm) en Taakbalkknoppen combineren en labels op andere taakbalken verbergen (voor de taakbalk op extra beeldschermen).
Staan deze opties op Nooit of Wanneer taakbalk vol is, dan worden vensters van dezelfde app als afzonderlijke knoppen op de taakbalk geplaatst (in plaats van ze te combineren tot één knop). Dit zou handig zijn om snel naar een op de achtergrond geopende app te navigeren (dit kan echter eenvoudig met de toetscombinatie Alt-Tab). Tevens worden de namen van apps en bestanden naast de knoppen op de taakbalk weergegeven, in zogenaamde labels (zie afbeelding). Deze weergave neemt vrij veel ruimte in beslag, zeker wanneer de taakbalk al vol staat met vastgemaakte apps. De voorkeur gaat daarom uit naar de standaardwaarde Altijd zodat de taakbalk opgeruimd en overzichtelijk blijft.
Via Instellingen > Persoonlijke instellingen > Achtergrond is de achtergrond van het bureaublad naar persoonlijke voorkeuren aan te passen. Kies je voor Windows-spotlight dan wordt het bureaublad voorzien van een periodiek wisselende foto uit het archief van Microsoft. Via de snelkoppeling Meer informatie over deze afbeelding (welke na activeren van Windows-spotlight op het bureaublad wordt weergegeven) wordt een venster geopend waarmee informatie over de weergegeven foto wordt getoond. Nieuw is het venster dat met een rechter muisklik op de snelkoppeling wordt geopend: hier heb je de mogelijkheid om de foto direct te vervangen door een andere (er is keuze uit vier voorgestelde foto's, zie onderstaande animated GIF).
Randapparatuur (zoals een toetsenbord of muis) met dynamische LED-verlichting zijn in opkomst, het aanbod is echter nog klein. Normaal gesproken worden de LED-lampjes door de software van de betreffende fabrikant aangestuurd, maar dankzij de nieuwe update kan dat nu ook via de instellingen van Windows 11 (mits het apparaat ondersteuning biedt voor HID LampArray; zie de website van Microsoft voor een lijst met compatibele randapparatuur).
De aansturing van de LED-verlichting is in te stellen via Instellingen > Persoonlijke Instellingen > Dynamische verlichting. Zo kunnen er speciale effecten worden ingesteld voor de helderheid, het ritme en de kleurovergangen van de LED-verlichting. Er is ook een optie om deze effecten te koppelen aan gebeurtenissen binnen een specifieke app.
Nieuw is de toevoeging van de ingang Galerie aan het navigatievenster van de Windows Verkenner, deze ingang opent het fotoarchief. Met behulp van de tijdlijn (aan de rechterkant van het venster) kan snel naar een specifieke datum genavigeerd worden. Deze nieuwe ingang voegt naar mijn mening weinig aan Windows toe omdat de app Foto's al een vergelijkbaar overzicht van de fotocollectie laat zien.
Geheel rechts in de Windows Verkenner is de knop Details toegevoegd, voor het weergeven van detailinformatie van een geselecteerde map of bestand. Zo worden bij een fotobestand bijvoorbeeld de opnamedatum, de resolutie, het merk en type van de camera en de camera-instellingen weergegeven. En bij een Excel-bestand bijvoorbeeld de tijdstip waarop het bestand is gemaakt, voor het laatst is geopend en gewijzigd.
TIP: Via knop Weergeven in de werkbalk, optie Voorbeeldvenster is het detailvenster eventueel te wijzigen in een voorbeeldvenster (de knop Details wordt hierbij vervangen door de knop Voorbeeld).
Voorheen toonde het systeemvak een bolletje om aan te geven dat er meldingen waren, met een cijfer in het bolletje voor het aantal ongelezen meldingen. Het bolletje is nu vervangen door een bel-icoontje: een 'gevuld' belletje om aan te geven dat er nieuwe meldingen zijn, en een 'leeg' belletje wanneer alle meldingen zijn bekeken. Het aantal ongelezen meldingen wordt niet meer weergegeven.
Het geluidsvolume is te wijzigen via een schuifregelaar in het pop-upvenster Snelle instellingen (te openen via het speakericoontje in het systeemvak). Met de knop Geluidsuitvoer selecteren direct naast de schuifregelaar (of met de toetscombinatie Win-Ctrl-V) wordt het venster Geluidsuitvoer geopend. Dit venster bevat instellingen voor het wisselen van het uitvoerapparaat (bijvoorbeeld van de speakers naar de koptelefoon).
Nieuw is de volumemixer (onderin het venster) waarmee het geluidsvolume per app afzonderlijk kan worden ingesteld.
Dit venster is vrij klein, waardoor naar beneden moet worden gescrold om alle apps te zien waarbij het geluidsvolume kan worden ingesteld (zie afbeelding). De 'oude' volumemixer heeft nog steeds mijn voorkeur, aangezien deze eenvoudiger te openen is (via een rechter muisklik op het speakericoontje in het systeemvak, of via Instellingen > Systeem > Geluid > Volumemixer) én omdat je hier per app kunt instellen op welk uitvoerapparaat het geluid afgespeeld moet worden.
Computers die middels sensoren zijn voorzien van aanwezigheidsdetectie (Presesence Sensing) kunnen het gebruikersaccount nu ook automatisch vergrendelen wanneer de pc wordt verlaten (Lock on Leave), en de pc weer uit de slaapstand halen wanneer de pc wordt benaderd (Wake on Approach). Groot voordeel van deze nieuwe optie is dat er bij terugkomst niet weer opnieuw aangemeld hoeft te worden, en het heeft een langere batterijduur als prettige bijkomstigheid.
Beschikt de pc over een compatible sensor dan wordt de aanwezigheidsdetectie uitgebreid met de functionaliteit Adaptive Dimming. Bij Adaptive Dimming wordt de helderheid van het beeldscherm gedimd zodra de gebruiker zijn aandacht even op iets anders richt, en weer hersteld zodra de aandacht naar het scherm terugkeert. De aanwezigheidsdetectie is in te schakelen via Instellingen > Systeem > Aan/uit (en accu). Via Instellingen > Privacy en beveiliging > Aanwezigheidsdetectie kan het automatisch dimmen bij afwezigheid per app worden ingesteld.
De in Windows 11 versie 22H2 toegevoegde app Spraaktoegang (voor het met gesproken commando's aansturen van de pc) is nu uitgebreid met enkele nieuwe commando's, bijvoorbeeld voor het spellen en corrigeren van gedicteerde woorden. Tevens is de helpfunctie uitgebreid en is spraaktoegang ook toegankelijk geworden via het aanmeldvenster. Spraaktoegang wordt verderop in deze nieuwsbrief uitgebreid besproken.
Beschik je over een digitale pen (zoals bij een Surface-tablet) dan kan je deze voortaan ook gebruiken om overal in Windows teksten te schrijven, welke vervolgens door handschriftherkenning worden omgezet in tekst zonder opmaak (voorheen kon dat alleen met het Windows Ink Whiteboard).
Windows 11 is nu ook voorzien van de app Windows back-up waarmee de persoonlijke bestanden, aanmeldgegevens, uit de Store geïnstalleerde apps, Windows-instellingen en de indeling van het startmenu en de taakbalk in de cloud van Microsoft opgeslagen kunnen worden. Via het Microsoft-account kunnen deze gegevens snel op elke andere Windows 11-pc worden overgezet. Echt vernieuwend is deze app overigens niet, het voegt alleen de reeds bestaande back-upfuncties samen in één app.
De apps Mail, Agenda en Personen worden volgend jaar vervangen door de app Outlook voor Windows. De bètaversie van deze app is al vanuit de app Mail te activeren (of met de link https://apps.microsoft.com vanuit de Store te installeren). De naam Outlook kennen we al van het professionele e-mailprogramma Outlook (onderdeel van het Office-pakket), het oude programma Outlook Express (uit het Windows XP-tijdperk) en de online webomgeving www.outlook.com. Dat de app dezelfde naam heeft gekregen is logisch, de gebruikersinterface van de app is namelijk een nagenoeg exacte kopie van de online webomgeving. Enig verschil is dat er in de app ook andere e-mailadressen als IMAP-account toegevoegd kunnen worden (via de optie Account toevoegen links onderin het venster).
Naast deze aanpassingen zijn er nog een aantal nieuwe functies die binnenkort beschikbaar zullen komen:
De app Paint wordt binnenkort uitgerust met de optie om de achtergrond van een afbeelding te verwijderen. Heb je een mooie (portret)foto gemaakt waarbij één onderwerp duidelijk op de voorgrond staat, dan kan de achtergrond met de knop Achtergrond verwijderen in een handomdraai worden weggepoetst. Hoewel deze functie je veel werk kan besparen, wordt er helaas nog wel eens wat te weinig of te veel verwijderd.
Een ander aangekondigd nieuwtje is de mogelijkheid om in Paint met lagen te werken. Dat wordt tijd, menig tekenprogramma werkt daar namelijk al decennia mee...
Vanuit de app Foto's wordt het straks mogelijk om de achtergrond van een foto te vervagen (blurren). De knop Achtergrondvervaging zal dan te vinden zijn via een rechter muisklik op de foto, optie Bewerken.
Ook het Knipprogramma krijgt een nieuwe functie: tekstherkenning (OCR). Met deze functie kan tekst op een schermafdruk worden omgezet naar bewerkbare tekst. Dit gaat als volgt: maak een schermafdruk vanuit het Knipprogramma (of gebruik de PrintScreen-toets en klik op de melding in het systeemvak zodat de schermafdruk in het Knipprogramma opent) activeer de knop Tekstacties (zie afbeelding), selecteer de tekst en kopieer deze (met Ctrl-C of via een rechter muisklik) naar het klembord. Gebruik eventueel de optie Snelle redactie om persoonlijke gegevens zoals e-mailadressen en telefoonnummers af te schermen.
© 2001-2024 - Menno Schoone - SchoonePC - Rotterdam - Privacyverklaring