Eerste keer opstarten van Windows 11: de privacyinstellingen

Bij de eerste keer opstarten moet Windows 11 worden afgesteld. De te doorlopen procedure begint met het instellen van het land of de regio (Nederland/België) en de toetsenbordindeling (Verenigde Staten (internationaal)/Belgisch (punt); voeg alleen een extra toetsenbordindeling toe wanneer je die werkelijk nodig hebt). Vervolgens wordt gecontroleerd of er een internetverbinding beschikbaar is, deze is verplicht om verder te kunnen gaan (is er nog geen verbinding dat moet eerst een netwerkkabel worden aangesloten of een draadloze verbinding tot stand worden gebracht). Geef de pc een logische naam zodat deze in een netwerk makkelijker te herkennen is. Bij Windows 11 Pro wordt vervolgens nog gevraagd of de computer moet worden ingesteld voor persoonlijk gebruik (zodat deze in eigen beheer blijft), of door een organisatie zoals een school of werkgever moet worden beheerd. Gaat het om een privécomputer dan moet uiteraard worden gekozen voor Instellen voor persoonlijk gebruik.

Gebruikersaccount aanmaken

In de volgende schermen wordt een gebruikersaccount aangemaakt. Er wordt gevraagd aan te melden met een Microsoft-account. Dit kan met een e-mailadres van Microsoft (@outlook.com, @live.com, @hotmail.com of @msn.com), een willekeurig ander e-mailadres (bijvoorbeeld een Gmail-adres of een via de internetprovider verkregen e-mailadres) of een telefoonnummer. Het is verstandig hiervoor een e-mailadres van Microsoft te gebruiken, dit geeft de minste kans op problemen (zie kader). Heb je deze nog niet, maak hem dan aan via de link Maak er een. Let op de geboortedatum, kindaccounts krijgen namelijk beperkte rechten! Koppel je het gebruikersaccount liever niet aan een Microsoft-account dan is het met een trucje nog steeds mogelijk om een klassiek lokaal gebruikersaccount aan te maken (zie tweede kader).

Nadat het wachtwoord is ingevoerd (en eventueel de tweestapsverificatie is doorlopen), wordt gevraagd om voortaan met een voor het apparaat unieke pincode aan te melden (in plaats van met het wachtwoord). Heb je geen behoefte aan een pincode dan kan je deze achteraf weer uitschakelen via de aanmeldingsopties.

TIP: Gaat de computer door meerdere personen gebruikt worden dan is het raadzaam om extra gebruikersaccounts aan te maken. Dit gaat via Instellingen > Accounts > Andere gebruikers, knop Account toevoegen (zie ook de pagina over het afstellen van gebruikersaccounts).

Privacyinstellingen aanpassen

Nadat het gebruikersaccount is aangemaakt en een pincode is ingesteld, wordt het venster met privacyinstellingen getoond. Scrol naar beneden om alle instellingen te doorlopen. Door bij elk item de onderste optie te kiezen wordt qua privacy de veiligste keuze gemaakt, maar zal je in sommige gevallen beperkt worden in de mogelijkheden. Twijfel je, dan helpt onderstaande informatie wellicht bij je keuze:

• Locatie
  Sommige apps hebben de fysieke locatie van het apparaat nodig (bijvoorbeeld voor het tonen van lokale weerberichten, de routenavigatie e.d.), deze locatiegegevens worden echter ook doorgegeven aan Microsoft. Deze optie kan beter worden uitgezet (blijkt een app na installatie de GPS-locatie nodig te hebben dan komt deze vanzelf met een melding). De locatiefunctie kan achteraf worden in- of uitgeschakeld via Instellingen > Privacy en beveiliging > Locatie. Is de locatiefunctie ingeschakeld, dan kan de toegang ook per app afzonderlijk worden ingesteld.
• Mijn apparaat zoeken
  Is deze optie geactiveerd dan kan de actuele locatie van je (al dan niet mobiele) apparaat via https://account.microsoft.com/devices redelijk nauwkeurig worden achterhaald. Deze functie kan achteraf worden in- of uitgeschakeld via Instellingen > Privacy en beveiliging > Mijn apparaat zoeken.
• Diagnostische gegevens’
  Deze optie gaat over het verzamelen van persoonlijke gegevens die je tijdens het gebruik van apps invoert. Het kan van alles zijn: je browsegegevens, je handschrift e.d.! Volgens Microsoft worden deze gegevens verzameld om hun producten te verbeteren en fouten op te lossen. De keuze kan achteraf altijd nog worden aangepast via Instellingen > Privacy en beveiliging > Diagnostische gegevens en feedback.
• Handschrift en typen
  Microsoft verzamelt gegevens voor het verbeteren van de handschrift- en typherkenning binnen Windows-apps. Is daar geen behoefte aan, kies dan Nee. Handschrift- en typherkenning is achteraf in- of uit te schakelen via Instellingen > Privacy en beveiliging > Persoonlijke instellingen voor handschrift en typen.
• Op maat gemaakte ervaringen
  Op basis van de diagnostische gegevens verstrekt Microsoft tijdens het gebruik van Windows en apps ‘adviezen’ (oftewel advertenties) die aansluiten op het gebruik. Wordt deze optie uitgeschakeld (via Instellingen > Privacy en beveiliging > Diagnostische gegevens en feedback > Ervaringen op maat) dan worden de adviezen meer algemeen van aard. Wil je helemaal geen tips en suggesties van Windows ontvangen, schakel ze dan uit via Instellingen > Systeem > Meldingen > Extra instellingen.

Instellingen van uw vorige pc terugzetten

Is aangemeld met een Microsoft-account dat al eens eerder aan een gebruikersaccount was gekoppeld dan kan je in het volgende venster kiezen van welke pc je een back-up van de instellingen, favoriete apps, en de in OneDrive opgeslagen bestanden wilt terugzetten. Standaard is dat van de pc waarop het laatst met het gebruikersaccount was aangemeld zodat je direct weer verder kan gaan waar je gebleven was! Wil je liever de huidige computer als nieuw apparaat instellen (of de gegevens liever van een andere computer dan de laatst aangemelde afhalen), klik dan op de link Meer opties (in het Welkom terug …-scherm), link Instellen als een nieuwe pc.

Uw ervaring aanpassen

Is aangemeld met het Microsoft-account dan wordt in het volgende scherm gevraagd naar de manier waarop de pc gebruikt gaat worden. Aan de hand van de keuzes worden tijdens en na afloop van de setup ‘persoonlijke tips, advertenties en aanbevelingen’ weergegeven. Als je daar niet op zit te wachten, vink dan niets aan en ga direct verder met de link Overslaan (je keuze is achteraf altijd nog te wijzigen via Instellingen > Persoonlijke instellingen > Apparaatgebruik).

Uw telefoon vanaf uw pc gebruiken

Is aangemeld met het Microsoft-account dan wordt in het volgende venster gevraagd of je je mobiel vanaf je pc wilt kunnen aansturen om te bellen, sms-en en je mobiele apps te benaderen. Deze koppeling is met behulp van de QR-code aan te maken (of later via Instellingen > Bluetooth en apparaten > Mobiele apparaten). Klik op de link Overslaan als je je mobiel niet aan de pc wilt koppelen.

Aanmelden bij OneDrive

Is aangemeld met een Microsoft-account dan volgt de optie om een back-up van je persoonlijke bestanden in OneDrive op te slaan (met als bijkomend voordeel dat ze ook vanaf andere apparaten toegankelijk zijn). Hoewel dat aantrekkelijk klinkt, is het wel even oppassen! Microsoft noemt het namelijk een back-up, maar als je niet oppast dan worden de persoonlijke bestanden na verloop van tijd automatisch van de lokale opslag verwijderd (waarna ze alleen nog op aanvraag beschikbaar zijn). Dat kan een probleem worden wanneer je de toegang tot je Microsoft-account kwijtraakt (bijvoorbeeld door een blokkade, hack, vergeten wachtwoord, problemen met de tweestapsverificatie, verloren herstelcodes e.d.)!

Is deze online opslag niet gewenst, kies dan de optie Geen back-up maken van mijn bestanden (voorheen de link Bestanden alleen opslaan op deze pc), hiermee voorkom je dat OneDrive wordt geactiveerd en de standaard opslaglocatie van de persoonlijke mappen Bureaublad, Documenten en Afbeeldingen naar de map OneDrive worden verplaatst.

TIP: Zijn de persoonlijke mappen toch in OneDrive terechtgekomen en is dat ongewenst? Elders op deze website wordt uitgelegd hoe je synchronisatie van de persoonlijke mappen in OneDrive kunt beëindigen, waarna de originele opslaglocatie hersteld kan worden.

Browsergegevens Edge importeren

Is aangemeld met een Microsoft-account dan volgt nog een scherm met de optie om de browsegegevens van Edge (zoals de favorieten, browsegeschiedenis, cookies, aanmeldgegevens e.d.) te importeren. Dat is handig wanneer het account ooit op een andere pc is gebruikt, en de Edge-gegevens overgenomen moeten worden. Start je liever met een schone lei, kies dan voor de optie Niet nu.