App Spraaktoegang: commando's geven en teksten dicteren

Is de pc voorzien van een microfoon dan kan de app Spraaktoegang (ook wel Voice access genoemd) worden gebruikt voor het dicteren van teksten en het geven van commando's. Het grootste voordeel van deze app is uiteraard dat het gebruik van de muis en het toetsenbord kan worden beperkt. Aangezien ik nog steeds met een muisarm kamp, heb ik deze app met extra interesse uitgeprobeerd ;-)

NB: De app Spraaktoegang ondersteunt vooralsnog alleen Engelse taalvarianten, de functionaliteit voor Nederlandstalige gebruikers is dus beperkt. Gaat het je alleen om de dicteerfunctie, gebruik dan de app Spraakinvoer (te openen met de toetscombinatie Win-H). Deze app biedt al wel (nagenoeg foutloze) ondersteuning voor de Nederlandse taal.

Opstarten, activeren, stoppen en afsluiten van de app

De app Spraaktoegang is handmatig op te starten via de zoekfunctie. Maak je vaak gebruik van de app, maak deze dan na openen direct vast aan de taakbalk (met een rechter muisklik op de knop in de taakbalk, optie Aan taakbalk vastmaken) of laat de app automatisch met het gebruikersaccount opstarten (via Instellingen > Toegankelijkheid > Spraak, activeer de optie Spraaktoegang starten nadat u zich hebt aangemeld bij uw pc).

Bij het activeren van de app wordt bovenin het beeldscherm een balk geopend. Met de microfoonknop links op de balk wordt de app geactiveerd zodat deze naar commando's gaat 'luisteren' (Listening), dan wel in de slaapstand gezet zodat het 'luisteren' naar commando's wordt gepauzeerd (Sleep mode). Dit kan uiteraard ook met commando's worden aangestuurd: Voice access wake up voor het activeren van spraaktoegang en Voice acces sleep voor het activeren van de slaapstand. Staat de app in de slaapstand dan worden er geen commando's meer aan Windows doorgegeven, maar er wordt nog wel 'meegeluisterd'. Heb je hier problemen mee, schakel de microfoon dan uit. Dit kan door de microfoonknop langdurig ingedrukt te houden, of met het commando Turn off microphone. De app kan natuurlijk ook in zijn geheel worden afgesloten, dit gaat via een rechter muisklik op de app-knop op de taakbalk of met het commando Close voice access.

Naast de microfoonknop bevat de balk nog een gedeelte dat de ingesproken teksten en commando's toont, een knop voor de instellingen (het tandwiel) en een knop voor informatie over de app, waaronder een overzicht van de commando's (het vraagteken).

Handige commando's

Alle mogelijke commando's zijn terug te vinden via de knop met het vraagteken, optie View all commands. Voor beginners zijn de volgende commando's in ieder geval interessant:

Open <appnaam> / Close <appnaam>
Met het Open-commando zijn favoriete apps te openen (bijvoorbeeld Open Outlook). Het commando Close <appnaam> (om diezelfde apps weer te sluiten) werkt vaak nog niet naar behoren.
Show numbers / Show numbers on <appnaam>
Met het commando Show Numbers worden alle aanklikbare elementen van het actieve venster voorzien van een nummer, waarna alleen nog het nummer van het gewenste element uitgesproken hoeft te worden om het te activeren. Gaat het om een app, gebruik dan de toevoeging on <appnaam> om de aanklikbare elementen van die app weer te geven.

App Spraaktoegang: show numbers

Click / Double click / Right click
Gebruik de commando's Click, Double click of Right click voor acties die een enkele, dubbele of rechter muisklik nodig hebben. Met de toevoeging <itemnaam> kan worden aangegeven op welk element geklikt moet worden (de itemnaam is de term die op de knop of bij de optie wordt vermeld, bijvoorbeeld OK).
Press <knop1><knop2>
Het commando Press <knop1><knop2><...> stuurt virtuele toetsaanslagen aan. Dit is vooral handig bij sneltoetsen zoals CTRL-C en CTRL-V (voor het kopiëren en plakken van content). Ben je al bekend met sneltoetsen dan is dit commando vrij eenvoudig aan te leren.
Press and hold <knop> / Release <knop>
Met het commando Press and hold <knop> wordt aangegeven dat een knop virtueel ingedrukt moet blijven. Dit is bijvoorbeeld interessant voor de ALT-Tab-functie, waarbij de ALT-knop ingedrukt gehouden wordt zodat met de Tab-knop door de geopende vensters gebladerd kan worden. Met het commando Release <knop> wordt de knop weer losgelaten.
Page Down / Page Up / Scroll Down / Scroll Up
Met de Page-commando's kan snel een gehele pagina omlaag of omhoog worden gebladerd. Met de Scroll-commando's worden slechts enkele regels omlaag of omhoog geschoven.

Het effectief inzetten van deze app vergt creativiteit!

Het werken met deze app is even wennen! Het vergt een creatieve manier van denken, zo moet een efficiënte afstemming worden gevonden tussen het gebruik van commando's, muis en toetsenbord. Ben je bijvoorbeeld op zoek naar informatie in Edge, gebruik dan eerst de muis om een aantal zoekresultaten in een eigen tabblad te laten openen (door tijdens het aanklikken van de link de CTRL-toets ingedrukt te houden). Vervolgens kan het actieve tabblad achteroverleunend gelezen worden met het commando Page Down. Met het commando Press CTRL W (in het Engels, dus "doubleyou") wordt het tabblad afgesloten, zodat automatisch wordt doorgeschakeld naar het volgende tabblad.

De toekomst

Uiteraard is het nog wachten op de ondersteuning van de Nederlandse taal, de vraag is hoe lang dat zal duren. Verder werkt deze app (nog) niet perfect in combinatie met een tweede beeldscherm, en wordt de werking van sommige apps erdoor verstoord. Desondanks is het reuze interessant om de ontwikkelingen op dit gebied in de gaten te houden. Wordt het aansturen met je stem namelijk ook nog eens gecombineerd met AI dan worden muis en toetsenbord wellicht ooit nog eens overbodig!