Aan hardware toegewezen geheugen

Van Vincent Lamers kreeg ik een interessante case toegezonden. Een PC met 3 Gb aan RAM-geheugen moest worden uitgebreid. Na het bijplaatsen van 1 Gb RAM-geheugen bleek het beschikbare RAM-geheugen echter met slechts 512 Mb toe te nemen (i.p.v. de verwachte 1024 Mb) waardoor maar 3 van de 4 Gb beschikbaar was voor Windows (zie het configuratiescherm, onderdeel Systeem).

Via Broncontrole (toegankelijk via een rechter muisklik op de taakbalk, optie Taakbeheer, tabblad Prestaties) blijkt dat de ontbrekende 1 Gb voor hardware wordt gereserveerd. Doorgaans gebeurt dat wanneer de grafische kaart op het moederbord is geïntegreerd en dus niet over eigen geheugen beschikt (in geval van een losstaande grafische kaart zou slechts enkele Mb's voor hardware zijn gereserveerd).

Omdat de grafische kaart in de oude situatie (toen er nog slechts 0,5 Gb voor hardware werd gereserveerd) ook probleemloos functioneerde, is de reservering van 1 Gb teveel van het goede. De oorzaak van dit vrij eenvoudig te constateren probleem was lastig te achterhalen. Na een helse zoektocht bleek een BIOS-instelling de veroorzaker, namelijk de Frame Buffer Size. In het BIOS van de betreffende PC was deze optie terug te vinden bij Advanced Chipset Settings en werd toegankelijk na het wijzigen van de optie Frame Buffer Auto-Detect van Enabled naar Disabled.

Door aanpassing van de frame buffer size is het voor de hardware gereserveerde geheugen gehalveerd, en tegelijkertijd nam het voor Windows (en software) beschikbare geheugen met 512 Mb toe.

Heeft u ook een moederbord met een geïntegreerde grafische kaart? Controleer het beschikbare geheugen dan ook eens om te zien of er kostbaar RAM-geheugen vrijgemaakt kan worden. De frame buffer size kan vaak lager worden ingesteld dan je zou verwachten. Worden er geen 3D-spelletjes gespeeld dan is het maximaal voor de grafische kaart te reserveren geheugen gelijk aan de beeldschermresolutie vermenigvuldigd met de kleurdiepte. Bij een resolutie van bijvoorbeeld 1280*1024 en een 32-bits kleurdiepte (oftewel 1280*1024*32=40 Mb) is een frame buffer size van 64 Mb dus meer dan voldoende.

AANVULLING: Afhankelijk van het gebruikte moederbord kan als alternatief een grote hoeveelheid aan voor hardware gereserveerd geheugen ook worden vrijgemaakt door de optie Memory Remap Feature (bij Advanced, Chipset, North Bridge Configuration) op Enabled te zetten (met dank aan Leo Kuppens).